Vijf redenen om deze tekeningen niét in een boek te plaatsen

Vijf redenen om deze tekeningen
niét in een boek te plaatsen

We zijn een boek aan het maken voor trainers, therapeuten en behandelaren. In de brainstorm fase waren we aan het zoeken naar wat nou interessante content zou kunnen zijn. Het leek ons waardevol om de bestaande verbale uitleg over persoonlijkheidsstoornissen met beelden te ondersteunen. Onze tekenheld Lotte is met een dik boek over persoonlijkheidsstoornissen naar huis gegaan en begonnen te tekenen. Twee weken later kwamen we weer bij elkaar en liet Lotte zien wat ze inmiddels had gemaakt.

De beelden zijn sprekend, scherp, helder, inzicht gevend, verlichtend en humoristisch. We besloten om ze niet in het boek op te nemen. Sterker nog, we besloten om voor het boek met onze tekeningen van de persoonlijkheidsstoornissen af te blijven. We hebben de content aangepast en besloten om in het boek alleen waardevolle- en gemakkelijk toepasbare sjablonen (o.a. van veel gebruikte modellen en thema’s) op te nemen. Ik geef jullie vijf redenen om deze beelden in de praktijk NIET te gebruiken:

1. De tekeningen geven geen realistisch beeld maar een karikatuur
   Om een sprekend beeld te maken moet de kern worden opgelicht. Wanneer het gaat over specifieke eigenschappen van een persoon, dan kom je bijna niet onder een karikaturistisch beeld uit. In deze reeks worden de symptomen, van de specifieke persoonlijkheidsstoornis, die het meest tot de verbeelding spreken, uitvergroot.
2. De symptomen worden uit hun verband gerukt
   Hoe een symptoom tot uiting komt is per persoon verschillend. De sociale angst bijvoorbeeld betekend voor de ene persoon vermijding, voor de andere ‘het’ aangaan met hartkloppingen en weer voor een ander betekend het zichzelf volledig overschreeuwen in een grote groep. Hoe iemand omgaat met bepaalde eigenschappen is volkomen afhankelijk van de situatie en van hoe de symptomen in de persoonlijkheid zijn ingebed. Om tot een beeld te komen kan geen rekening gehouden worden met die diversiteit aan contexten terwijl de contact vaak wel een ‘verzachtend’ effect op het persoonlijkheidsbeeld heeft.
3. Het beeld zal altijd onvolledig zijn
   Om het doel te bereiken moeten symptomen in het beeld worden uitgelicht. De andere kenmerken die iemand naast een persoonlijkheidsstoornis natuurlijk ook heeft worden weggelaten omdat die niet overkoepelend en karakteristiek zijn. Overige eigenschappen zouden een vertroebeld beeld schetsen en niet bijdragen aan het oorspronkelijke doel van de tekening. Een getekend verhelderend beeld van een persoonlijkheidsstoornis is per definitie onvolledig en onrealistisch.
4. Een karikatuur kan kwetsend zijn
   Heb jij ook ooit een karikatuurtekening van jezelf laten maken? Ik herinner me dat ik me op m’n mooist had aangekleed, ik had nieuwe kleren en ik voelde me prachtig. Ik denk dat ik een jaar of elf was. Ik liep niet, ik voelde me een filmster en flaneerde over de markt van Mont Martre. Ik werd gezien en daar was ik trots op. Tijdens de lunch kwam er een man naar ons toe, hij had een kunstwerk over mij gemaakt, ik was zijn muze. Toen hij de tekening onder mijn neus dauwde smolt mijn heerlijke popster illusie als sneeuw voor de zon. Bij het zien van mijn prik kin, mijn platgeplette neus en mijn moedervlekkerige geboortevlek zakte mijn trots tot diep in de Catacombes.
   Oke, om een punt te maken heb ik bovenstaande herinnering iets wat aan gedikt. Die prikkin, die platgeplette neus en die moedervlekkerige geboortevlek vind ik best gezellig. Maar wanneer het écht gevoelige eigenschappen betreft kan het super confronterend en kwetsend zijn. Let dus op: confronteer een kwetsbaar iemand nooit ongevraagd met een onvolledige karikatuur.
5. Niet serieus genomen
   Een karikatuur is al snel ‘grappig’. Grappig kan leuk zijn wanneer het onderwerp het toelaat, maar een grap over een kwetsbaar thema zal al snel maken dat iemand zich niet serieus genomen voelt. Dat is een effect wat hopelijk niemand op een ander wil hebben, maar als therapeut, coach of andere behandelaar al helemaal niet!

Dus nee, de we nemen de tekeningen niet op in het boek. Én we vinden de tekeningen te goed om ze voor ons zelf te houden! Geniet ervan, gebruik ze vooral maar ga er alsjeblief  bewust mee om.

Meer lezen over hoe je tekenen kunt inzetten in Therapie en coaching? Kijk dan hier! 
Benieuwd hoe het je tekenen juist wél kunt inzetten in de behandelsetting? Kijk dan hier!