De vijf redenen om te tekenen tijdens therapie en coaching.

De vijf redenen om te tekenen tijdens therapie en coaching.

Ik heb meer dan tien jaar werkervaring als beeldend therapeute met verschillende doelgroepen binnen de GGZ. Deze ervaring gebruik ik (Julia Vriends) in de trainingen die ik vanuit Teken je boodschap geef. Vanuit mijn perspectief beschrijf ik hieronder vijf belangrijke redenen om tekenen tijdens therapie en coaching te in te zetten.

1. Overzicht

Met behulp van tekeningen vanuit helikopterperspectief, levenslijnen en schematische weergaven kan je een cliënt helpen even wat meer afstand te nemen van een situatie of gebeurtenis. Dit kan handig zijn wanneer een cliënt bijvoorbeeld overspoeld is door emotie. Afstand geeft overzicht dat maakt dat je samen met de client kunt kijken naar het probleem. Het plaatst dingen in perspectief, Je zit er even niet meer midden in, dat op haar beurt geeft vaak weer rust en houvast.

2. Inzicht

Zoals je met behulp van tekenopdrachten afstand kunt creëren, zo kun je ook inzicht vergroten. Je kunt levenslijnen inzoomen: “Oké, wanneer precies in jouw jeugd heb jij die heftige situatie meegemaakt? Welk moment aan die heftige situatie was het moeilijkste? Wat waren jouw gedachten, jouw gevoelens en jouw gedrag op het moment dat het gebeurde?”. Deze manier van werken is heel therapeutisch en ik heb het veel gedaan bij traumaverwerking na bijvoorbeeld misbruik of oorlog… elke keer inzoomen, inzoomen en inzoomen om de controle terug te pakken (te leren blijven kijken ipv weg te vluchten voor de gedachte) en om zo de scherpste randjes eraf te halen.

Je kunt ook inzoomen op emoties. “Als je boosheid voelt, hoe ziet dat er dan uit bij jou (jouw boosheid is anders dan die van mij) en hoe ziet jouw moeder jouw boosheid?! Je kunt boosheid een kleur geven, een structuur, een ritme een bepaalde druk, een materiaal, een grootte. Is de boosheid die jij zegt te voelen in jouw buik, rond of scherp? Heeft het een kleur? Beweegt jouw boosheid? Is hij licht of zwaar?” Door de boosheid een vorm te geven wordt het concreet, kan de cliënt zich serieus genomen en ook gezien voelen. Dit soort opdrachten zijn overigens niet alleen voor kinderen! Ouders of volwassenen kunnen er zeker ook mee uit de voeten. Ik heb als beeldend therapeute weleens een vader op vergelijkbare manier gevraagd om zijn boosheid in beeld te brengen omdat ik wist dat zijn zoon het zag als iets heel groots en angstaanjagends. Door de twee verschillende beelden die ontstonden naast elkaar te leggen en met vader en zoon te bespreken ontstond er inzicht en een mooi gesprek.

3. Vooruitblik

We weten allemaal dat het enorm kan helpen om een duidelijk beeld te hebben van doelen. Door een tekening of collage te maken van waar iemand uiteindelijk naartoe wil wordt nog veel helderder welke aspecten er dan allemaal moeten veranderen. Bovendien helpt het om te focussen op iets wat positief is. Hoe meer een positief geformuleerd doel leeft, hoe meer het motiveert. Wil je hier meer over weten? Kijk voor meer inspiratie over dit onderwerp een Youtube filmpje van Patti Dobrowolski bijvoorbeeld: Drawing Solutions How Visual Goal Setting Will Change Your Life

4. Verhelderd situaties, stappen en fases

Met storytelling, levenslijnen of levensverhalen in beeld, breng je duidelijkheid aan in de volgorde van gebeurtenissen. Ook worden situaties terug op hun plek gezet. Iets heeft nog steeds invloed, maar het is wel al voorbij. Het hoort feitelijk daar!

Maar ook: “Maak alle twee eens een stripverhaal van de ochtend zoals jullie die beleefd hebben? Ik ben benieuwd wat nou maakte dat de spanning zo plotseling zo snel opliep?
Op zo een striptekening kun je bijvoorbeeld al zien dat moeder terwijl ze nog in bed lag al haar werk mail checkte en direct gestrest opstond. Zoonlief was eigenlijk al boos omdat moeder zijn broodtrommel niet had klaargezet (zoals wel was afgesproken) en toen vervolgens het kleine zusje de pindakaaspot op de grond liet vallen begon eerst haar broer te gillen, vervolgens moeder tegen zoon en direct daarom zoon tegen moeder. “Aha… dus er gebeurd veel aan alle twee de kanten?!” Zo een manier van werken kan wederzijds begrip vergroten en het kan duidelijk maken welke afspraken en moeten worden gemaakt om vergelijkbare situaties in de toekomst te voorkomen.

Door gebeurtenissen en processen in een patroon te plaatsen, wordt het patroon voor de cliënt ineens heel zichtbaar en je kan in de tekening aangeven waar de mogelijkheden tot verandering zitten, zodat het patroon doorbroken wordt.

5. Visueel verslag

Door de client na afloop van de sessie de tekening mee te geven, of door er een foto van te laten maken, geef je een soort notulen mee. De tekening kan thuis een handvat zijn in het gesprek van de cliënt met een andere betrokkene zoals ouders die graag willen weten wat er besproken is.

Bovendien kan het herhaaldelijk terugkijken naar de tekening de impact van de sessie vergroten doordat de client op die manier beter op zich in kan laten werken wat er gezegd en gedaan is. Ook kan het werken om de client de opdracht te even om de tekening terug te kijken vlak voordat de volgende sessie is. Hoe vaak komt het niet voor dat een cliënt geen idee meer heeft waarover hij of zij het de vorige keer gehad heeft? Door de cliënt terug te laten kijken kun je direct verder waar je gebleven was.

Wil je lezen hoe en waarom je processen uit zou tekenen? Kijk dan hier!
Benieuwd hoe en waarom je het tekenen ook in zou kunnen zetten in presentaties? Kijk dan hier!
Wil je ook weten hoe het je het tekenen misschien juist NIET moet inzetten in therapie? Kijk dan hier! 

Lees prachtige voorbeelden van hoe onze trainers en oud deelnemers het tekenen in de behandeling inzetten in de volgende blogs:
– Wortels
– De invloed van ruzie
– Pleegzorg
– Over de flap heenlopen
– Sociale veiligheid
– Teken in de behandelsetting
– Tekenen in therapie en coaching
– Tekenmeters maken, hoe doe je dat?